ΕΙΡΗΝΗ- ΠΟΛΕΜΟΣ

Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς πολέμους;

Αιτίες πρόκλησης  πολέμου                                  Inter arma silent leges

(μτφρ: ανάμεσα στα όπλα (δηλ. στον πόλεμο) οι νόμοι σιγούν)

• Τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των ισχυρών (εδαφικές διεκδικήσεις, οικονομικός ή πολιτικός έλεγχος) συχνά οδηγούν σε ένοπλες συγκρούσεις. 

• ·          Η βιομηχανία όπλων είναι μια από τις μεγαλύτερες παγκόσμια και έχει σημαντική επιρροή  στη λήψη των αποφάσεων διεθνώς. Η πρόκληση εντάσεων είναι γι’ αυτήν κερδοφόρα επιχείρηση, αφού συνδέεται με την πώληση όπλων.

• ·           Φιλόδοξοι πολιτικοί ηγέτες επιδίδονται σε επεκτατικούς πολέμους για να αυξήσουν την επιρροή τους και να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους.   

• ·           Χώρες με οικονομική ισχύ επιλέγουν τον πόλεμο για να επιδείξουν την ισχύ τους στις αδύναμες χώρες και να επιβάλουν την πολιτική τους.

• ·           Ο πόλεμος επιλέγεται από ηγέτες όταν θέλουν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τα μεγάλα προβλήματα που την απασχολούν. Η εφεύρεση ενός εχθρού μεταθέτει το κέντρο βάρους από την εσωτερική πολιτική κατάσταση σε εξωτερικά ζητήματα.

• ·         Οι ρατσιστικές προκαταλήψεις, ο θρησκευτικός και ιδεολογικός φανατισμός προετοιμάζουν το κλίμα για την έκρηξη του πολέμου.

•   Κάθε βίαιη και ανταγωνιστική καθημερινή μας συμπεριφορά, που δε χαρακτηρίζεται από σεβασμό προς τους συνανθρώπους μας, αποσταθεροποιεί την ειρήνη και προάγει τον πόλεμο.

 

Συνέπειες του πολέμου

·        Απώλεια ανθρώπινων ζωών, αναπηρίες, σοβαρά προβλήματα υγείας, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των συρράξεων αλλά ακόμη και στις επόμενες γενιές.

·          Καταστροφή της οικονομίας των χωρών που εμπλέκονται στον πόλεμο, λόγω των υλικών καταστροφών και της σπατάλης μεγάλων ποσών σε πολεμικές ανάγκες. Το εμπόριο, η γεωργία, η βιομηχανία δεν αναπτύσσονται, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου, τη φτώχεια και την ανεργία.

·          Καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος από τη χρήση χημικών ή πυρηνικών όπλων. Η καταστροφή που συντελείται δε γνωρίζει σύνορα και οι επιπτώσεις της μπορεί να διαρκέσουν πολλές δεκαετίες (πχ. τερατογενέσεις).  

·        Παραμέληση της παιδείας, καταστροφή μνημείων πολιτισμού  και έργων τέχνης.

·        Μεγάλοι πληθυσμοί αναγκάζονται να εγκαταλείψουν  την πατρίδα τους γιατί κινδυνεύουν και να ζήσουν ως πρόσφυγες σε ξένη χώρα με αβέβαιο μέλλον.

·           Ανασφάλεια , σύγχυση  και φόβος κλονίζουν την ψυχική ισορροπία των ανθρώπων που βιώνουν έναν πόλεμο και δημιουργούν ψυχικά τραύματα που τους ακολουθούν και στην περίοδο της ειρήνης.  

·          Ο πόλεμος εξαχρειώνει ηθικά τον άνθρωπο, τον υποβιβάζει στην κατάσταση του θηρίου. Προκειμένου να επιβιώσει, και σε καθεστώς ανομίας και βίας, καταφεύγει σε  πράξεις  απάνθρωπες, που ποτέ δε θα σκεφτόταν να πράξει σε περίοδο ειρήνης.
πάτα εδώ/ οι ψυχολογικές συνέπειες του πολέμου 

·         Ενισχύονται έτσι επικίνδυνα κοινωνικά φαινόμενα, όπως η εγκληματικότητα και η παρεμπόδιση της ομαλής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος. 

Η αξία της ειρήνης

·        Η ειρήνη ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας του πολίτη, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη  γαλήνη και την ψυχική ηρεμία του. 

·         Εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για μόρφωση και πνευματική ανάπτυξη. Σε περίοδο ειρήνης καλλιεργούνται και αναπτύσσονται οι τέχνες , οι επιστήμες , τα γράμματα. 

·        Η ειρήνη  συμβάλλει στη οικονομική πρόοδο, αφού διευκολύνει τις  συναλλαγές, το εμπόριο, την παραγωγική δραστηριότητα.  

·         Καλλιεργούνται κοινωνικές αρετές, όπως η αλληλεγγύη και ο αλληλοσεβασμός.

·           Ξεπερνιούνται οι εθνικές διαφορές κα οι ρατσιστικές προκαταλήψεις, με συνέπεια την αρμονική συνύπαρξη των λαών, ενώ

·        τα προβλήματα επιλύονται με διεθνή συνεργασία και διάλογο. 

·        Διασφαλίζονται οι δημοκρατικοί θεσμοί και προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

πάτα εδώ

Τρόποι διασφάλισης της  ειρήνης και τις αποτροπής του πολέμου

·        Η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των πολιτών και η άσκηση πίεσης προς  τις κυβερνήσεις για την παύση των συρράξεων, τον περιορισμό των εξοπλισμών και το μελλοντικό αφοπλισμό. 

·        Η παροχή ανθρωπιστικής παιδείας στους νέους μέσω της εκπαίδευσης.

·         Με την αντικειμενική προσέγγιση της Ιστορίας, ο μαθητής θα μπορέσει να κατανοήσει τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου και θα αντιληφθεί την αλληλένδετη σχέση ειρήνης και προόδου.

·             Η ενεργοποίηση των μέσων ενημέρωσης που μπορούν να καταδείξουν τη φρίκη του πολέμου, ευαισθητοποιώντας το κοινό για τον αγώνα υπέρ της ειρήνης.

·          Οι πνευματικοί ηγέτες έχουν χρέος να παραδειγματίζουν με τη στάση τους και να συμμετέχουν σε κάθε καταδίκη του πολέμου θεωρητική ή έμπρακτη.     

·          Η προώθηση του διαλόγου ως μοναδικού μέσου επίλυσης διαφορών μεταξύ κρατών.  

·         Επικράτηση των διεθνών κανόνων δικαίου, σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ενεργοποίηση του Ο.Η.Ε.  και των άλλων ανθρωπιστικών οργανώσεων για την παύση των πολεμικών συρράξεων και την αποτροπή νέων  συγκρούσεων.

‘’  … Τι προκαλεί τον πόλεμο,τον θρησκευτικό, τον πολιτικό ή τον οικονομικό; Προφανώς η πίστη είτε στον εθνικισμό, είτε σε μια ιδεολογία ή σε ένα ιδιαίτερο δόγμα. Αν δεν είχαμε τυφλή πίστη αλλά μόνο καλή θέληση, αγάπη και ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον, τότε δεν θα υπήρχαν πόλεμοι .Αλλά τρεφόμαστε με πίστεις, με πεποιθήσεις , με ιδέες, με δόγματα, και επομένως δημιουργούμε δυσαρέσκεια…’’.

‘’  Προφανώς, εκείνο που  δημιουργεί τον πόλεμο είναι η επιθυμία για απόκτηση δύναμης, θέσης, γοήτρου, χρημάτων. Επίσης η αρρώστια που λέγεται εθνικισμός, η λατρεία μιας σημαίας, καθώς και η αρρώστια της οργανωμένης θρησκείας, η λατρεία ενός δόγματος. Αν σεις σαν άτομο υποστηρίζετε με τυφλό φανατισμό μια από τις οργανωμένες θρησκείες, αν είστε άπληστος για δύναμη, αν είστε φθονερός, οπωσδήποτε θα δημιουργήσετε μια κοινωνία που θα καταλήξει στην καταστροφή…’’

‘’Ο κόσμος είναι αρκετά γεμάτος με πληγές και δυστυχίες, και χωρίς τον πόλεμο να τις πολλαπλασιάζει.’’

J.R.R. Tolkien, 1892-1973, Άγγλος συγγραφέας

‘’Η τραγωδία του πολέμου είναι ότι χρησιμοποιεί ό,τι καλύτερο στον άνθρωπο για να βγάλει ό,τι χειρότερο από τον άνθρωπο.’’

Harry Emerson Fosdick, 1878-1969, Αμερικανός ιεροκήρυκας

‘’Επιδιώκουμε την ειρήνη επειδή παρέχει το κλίμα στο οποίο ευδοκιμεί η ελευθερία.’’

Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, 1890-1969, Αμερικανός στρατηγός & πρόεδρος