Η ανεργία, το οξύτερο κοινωνικό πρόβλημα της εποχής μας...
Ορισμός: Είναι η κατάσταση κατά την
οποία το εργατικό δυναμικό μίας χώρας δεν απασχολείται πλήρως. Το
ποσοστό της ανεργίας αντικατοπτρίζει τον αριθμό των ανέργων στο σύνολο του εργατικού δυναμικού μιας χώρας.
Μορφές ανεργίας
Κυκλική ανεργία:
Σύμφωνα με αυτή οι καταναλωτές, λόγω μειωμένων αποδοχών, μειώνουν τη
ζήτηση σε εμπορεύματα και υπηρεσίες, με αποτέλεσμα και οι επιχειρήσεις να μειώνουν την παραγωγή τους. Αυτό έχει ως συνέπεια όχι μόνο να μην προσλαμβάνονται νέοι
εργαζόμενοι, αλλά και να απολύονται όσοι είναι ήδη απασχολούμενοι. Επίσης , αυξάνεται η ζήτηση για πιο ελαστικές μορφές εργασίας, με συνέπεια την αύξηση της υπο-απασχόλησης.
Διαρθρωτική ανεργία:
Λέγεται και τεχνολογική,γιατί οφείλεται στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και την αλλαγή των συνθηκών εργασίας, με την ευρύτατη χρήση π.χ., των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Εποχική ανεργία: Είναι η εποχική ανεργία που παρατηρείται κυρίως σε τουριστικά, γεωργικά και αλλά εποχικά επαγγέλματα.
Ανεργία τριβής: Σύμφωνα με αυτή ο εργαζόμενος μένει για κάποιο διάστημα χωρίς εργασία ,επειδή ο ίδιος αναζητά καλύτερη απασχόληση.
Η ανεργία αποτελεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα, γιατί:
Απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπων
τους στερεί τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους.
προκαλείται από κοινωνικούς παράγοντες και απαιτείται παρέμβαση της πολιτείας για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αυτού προβλήματος, που πλήττει κυρίως τη νέα γενιά...
Παράγοντες που μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνοι για την αύξηση της ανεργίας στη χώρα μας:
Τα κοινωνικά και οικογενειακά στερεότυπα που επιβάλλουν τη στροφή σε παραδοσιακά επαγγέλματα υψηλού κοινωνικού κύρους, τα οποία πλέον όμως δεν έχουν μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας
Ο ελλιπής επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων και η έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης για νέα επαγγέλματα και για τις πραγματικές συνθήκες και απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
Η παρατεταμένη οικονομική κρίση και η κατάρρευση του ακολουθούμενου παραγωγικού μοντέλου. Το κλείσιμο ή η συρρίκνωση των επιχειρήσεων, που αδυνατούν να επιβιώσουν ή να είναι κερδοφόρες σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης , αυξάνει τις στρατιές των ανέργων.
Η έλλειψη παραγωγικών επενδύσεων - κυρίως δημόσιων- που θα μπορούσε να αυξήσει την απασχόληση.
Το φαινόμενο της πολυθεσίας και της υπερωριακής απασχόλησης επιτείνει το σοβαρό αυτό πρόβλημα.
Η αστικοποίηση, καθώς η υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις αυξάνει ακόμη περισσότερο τον ανταγωνισμό για τις περιορισμένες θεσεις εργασίας.
Η αναξιοκρατία σχετικά με το ζήτημα των προσλήψεων είναι ένας ακόμη λόγος για την έξαρση της ανεργίας.
Η έλλειψη μέριμνας από την πολιτεία για την επαγγελματική επανεκπαίδευση των ανέργων, ώστε να ενταχθούν ξανά στην αγορά εργασίας.
Η ανεπαρκής νομική κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων, που επιτρέπει τη διόγκωση της ανασφάλιστης και παράνομης εργασίας, φαινόμενο που συνδέεται και με την αθρόα είσοδο λαθρομεταναστών στη χώρα μας.
Μέτρα για τον περιορισμό της ανεργίας
Πραγματοποίηση παραγωγικών
επενδύσεων, οι οποίες θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης.
Αυτό σημαίνει δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.
Αποκέντρωση διοικητική,
οικονομική και πολιτιστική σε υποβαθμισμένες περιοχές, ώστε να
συγκρατηθεί ο πληθυσμός και να αναπτυχθεί η περιφέρεια.
Καταπολέμηση γραφειοκρατίας, κίνητρα για επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς με δυνατότητες ανάπτυξης(ναυτιλία, γεωργία, τουρισμός).
Επιμόρφωση εργατικού δυναμικού,
επαγγελματική εκπαίδευση των ανειδίκευτων εργατών και
επανεκπαίδευση με επιδοτούμενα σεμινάρια αυτών που έχουν ειδικευτεί,
διότι η οικονομία αναδιαρθρώνεται.
Από τις πρώτες βαθμίδες του
εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να ενισχύεται η κοινωνική αξία
του επαγγέλματος, να ανιχνεύονται οι κλίσεις και οι ικανότητες τους
(ΣΕΠ) καθώς και να αναβαθμιστεί η τεχνική και επαγγελματική
εκπαίδευση.
Αναθεώρηση επαγγελματικών στερεοτύπων που συνδέονται με την υποτίμηση των χειρωνακτικών και τεχνικών επαγγελμάτων.
Εθνικό σχέδιο για μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Νομοθετική κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Μείωση των ωρών εργασίας (και να
διατηρείται ο μισθός στα ίδια επίπεδα), ώστε να προσλαμβάνονται
περισσότεροι άνεργοι στις θέσεις που δημιουργούνται.
Ενδεχόμενη μείωση του ορίου συνταξιοδότησης.
Κοινωνική υποστήριξη των ανέργων ( με επιδόματα ανεργίας, επιμόρφωση και άλλες κοινωνικές παροχές που εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή διαβίωση).
Οι οικονομικοί και πολιτικοί σχεδιασμοί πρέπει να έχουν ανθρωπιστικό προσανατολισμό, να ικανοποιούν δηλ. τις ανάγκες των ανθρώπων, ώστε να ευημερούν οι κοινωνίες και όχι μόνο οι αριθμοί.
Οι κοινωνικές και ψυχολογικές συνέπειες της ανεργίας
Ανεργία σημαίνει έλλειψη ισότιμων ευκαιριών και απουσία δικαιοσύνης
και κοινωνικής ευαισθησίας απ’ το κράτος, γι’ αυτό και οι άνεργοι
συχνά έχουν το αίσθημα κατωτερότητας, αισθάνονται περιθωριακοί και οδηγούνται από αντίδραση στη σύγκρουση με το
κατεστημένο.
Οι άνεργοι βιώνουν το αίσθημα της απαξίωσης. Αισθάνονται πικρία και παράπονο, και , καθώς θεωρούν την κοινωνία υπεύθυνη για τη δυσάρεστη
κατάσταση στην οποία βρίσκονται, εύκολα οδηγούνται σε παραβίαση των νόμων.
Η παρατεταμένη ανεργία και η έλλειψη προοπτικής για τη βελτίωση της ζωής τους μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, ψυχικό μαρασμό, αυτοκαταστροφικές τάσεις και αντικοινωνική συμπεριφορά.
Εντονότερο είναι το αίσθημα της μοναξιάς και της ανασφάλειας των ανέργων στις μεγαλουπόλεις, όταν δεν υπάρχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που θα βοηθήσει τον άνεργο να διαχειριστεί τα οικονομικά και συναισθηματικά του προβλήματα.
Συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης δημαγωγών πολιτικών που '' αξιοποιούν'' το θυμό και την απογοήτευση των ανέργων ή '' πουλούν ψεύτικες υποσχέσεις''.
Ένα σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού- -κυρίως νέοι , με πολλά τυπικά προσόντα- παραμένει αναξιοποίητο, προς βλάβη της κοινωνίας.
Τέλος, απειλείται η ίδια η κοινωνική συνοχή.
'' Η δημοκρατία, στην οποία υπάρχουν αρκετοί πολίτες άνεργοι, είναι μια
μη υγιής δημοκρατία, στην οποία χάνεται ουσιαστικά η ισοτιμία και η
ισονομία των πολιτών και προάγονται οι πελατειακές σχέσεις πολιτών και
κράτους· γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις από την πλευρά των πολιτών
που βρίσκονται σε δυσχερή θέση.''
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ : η ορθή επιλογή του και η επιτυχημένη άσκησή του αποτελούν καθοριστικό παράγοντα της επιτυχίας στη ζωή μας...
Ορισμός:η κύρια και συνεχής απασχόληση στην οποία επιδίδεται κάποιος για να καλύψει τις βιοποριστικές του ανάγκες. Το επάγγελμα όμως δεν είναι ένα απλό μέσο επιβίωσης. Η ασκησή του έχει ηθική και κοινωνική σημασία.
'' Είναι η υπόσχεση (από
το επαγγέλλομαι: υπόσχομαι) για τη συνειδητή και υπεύθυνη ανάληψη των
καθηκόντων που απορρέουν από την απόκτηση μιας θέσης στη διαδικασία της
παραγωγής και της διακίνησης των προϊόντων ή στις υπηρεσίες που προσφέρονται στην κοινωνία.
Γι’ αυτό και ορισμένα επαγγέλματα με εξαιρετική κοινωνική προσφορά ονομάζονται
λειτουργήματα''.
Η επιλογή του επαγγέλματος είναι δύσκολη για τους νέους, ιδιαίτερα στην εποχή μας, γιατί:
οι συνθήκες στην αγορά εργασίας μεταβάλλονται ραγδαία , εξαιτίας των αλλαγών στην τεχνολογία και την οικονομία.
οι νέοι καλούνται να κάνουν πολύ νωρίς επαγγελματικές επιλογές που θα επηρεάσουν την υπόλοιπη ζωή τους, σε μια περίοδο που δεν είναι απόλυτα ώριμοι και σίγουροι για τις επιλογές τους.
πολλά επαγγέλματα απαιτούν μακροχρόνιες σπουδές και κατάρτιση με μεγάλο κόστος, ενώ είναι αβέβαιες οι προοπτικές για επαγγελματική αποκατάσταση.
η ενημέρωση για τα νέα επαγγέλματα και τις δυνατότητες που προσφέρουν είναι συχνά ελλιπής.
Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος :
οι προσωπικές τους κλίσεις και δεξιότητες
ο βαθμός της αυτογνωσίας και της ωριμότητας που διαθέτουν οι νέοι.
οι επιρροές από το άμεσο ( οικογενειακό / φιλικό) αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, καθώς συχνά οι νέοι πιέζονται να υλοποιήσουν τις φιλοδοξίες των γονιών τους ή να συνεχίσουν μια οικογενειακή παράδοση.
τα κοινωνικά στερεότυπα παίζουν επίσης ρόλο στις επιλογές των νέων, καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα σε επαγγέλματα χαμηλού και υψηλού κοινωνικού κύρους.
πάτα εδώ ''Ο κ. Wyman θα επισκεφθεί την Ελλάδα για να λάβει μέρος σε ένα
συνέδριο για την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας, που οργανώνει το
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Αθήνα, 26-27 Ιουνίου. Ο ίδιος διαθέτει
μακροχρόνια εμπειρία στον χώρο της τεχνικής εκπαίδευσης και επαγγελμάτων
και αναμένεται να παρουσιάσει ιδέες που ανταποκρίνονται στα δεδομένα
της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με συνέντευξή του στον «Νέο Κόσμο», σε πολλές χώρες ανά τον
κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Αυστραλίας, επικρατεί η
πεποίθηση ότι οι σπουδές στο πανεπιστήμιο είναι μονόδρομος και
κάνει λόγο για τη διαστρεβλωμένη αντίληψη που έχει η πλειοψηφία σχετικά
με τα τεχνικά επαγγέλματα και τις χειρωνακτικές δεξιότητες. «Πολλοί νέοι νιώθουν ένα είδος πίεσης από την οικογένειά τους και την
κοινωνία, ότι πρέπει να ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές. Αυτό που
θέλουν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ένα καλό σταθερό εισόδημα, όμως
πέρα από αυτό θέλουν η δουλειά τους να τους ανταμείβει, να είναι
ικανοποιημένοι και ευχαριστημένοι με την εργασία τους» εξηγεί ο κ.
Wyman.''
το κόστος των σπουδών και η διάρκεια της επαγγελματικής κατάρτισης,
η δυνατότητα άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης και η εργασιακή ασφάλεια,
οι οικονομικές απολαβές που εξασφαλίζει το συγκεκριμένο επάγγελμα
οι συνθήκες εργασίας ,
οι τρέχουσες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας,
το σχολείο, το οποίο οφείλει να συμβάλλει στον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων , βοηθώντας τους νέους να συνειδητοποιήσουν τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητές τους ( απόκτηση αυτογνωσίας ) και ενημερώνοντάς τους για τις εξελίξεις στο χώρο εργασίας.
Τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από την ορθή επιλογή του επαγγέλματος :
Ο εργαζόμενος ασκεί με επιτυχία το επάγγελμα που του ταιριάζει. Έτσι ικανοποιεί τις βασικές του ανάγκες και γίνεται ανεξάρτητος.
Αποκτάει αυτοπεποίθηση, νιώθει ψυχική ευφορία και είναι αισιόδοξος.
Νιώθει ηθική ικανοποίηση, γιατί πραγματοποιεί τα όνειρά του και αναλαμβάνει έργο που μπορεί να υλοποιήσει.
Γίνεται ενεργό μέλος της κοινωνίας και συνεισφέρει στην κοινωνική πρόοδο.
Εξελίσσεται μέσω της εργασίας του, αποκτά γνώσεις και εμπειρίες και ολοκληρώνει την προσωπικότητά του.
Και το κυριότερο, η εργασία γίνεται γι' αυτόν πηγή χαράς και δημιουργίας (όχι ανεπιθύμητο φορτίο και ανούσιος καταναγκασμός).
Ασκεί το επάγγελμά του με ευσυνειδησία και υπευθυνότητα, αποκτώντας και ανάλογη κοινωνική αναγνώριση.
·
·
''Χωρίς δουλειά, η ζωή σαπίζει, αλλά όταν η δουλειά είναι άψυχη, η ζωή εκφυλίζεται και ξεψυχάει''.
Θυμήσου μια μέρα στο τέλος της οποίας ήσουν πολύ ικανοποιημένος. Δεν
ήταν μια μέρα που ξάπλωνες από εδώ κι από εκεί, χωρίς να κάνεις τίποτα,
αλλά μια μέρα που είχες να κάνεις τα πάντα και τα έβγαλες πέρα.
Έχεις βαρεθεί τη ζωή; Τότε να ριχτείς σε μια δουλειά με όλη σου την
ψυχή, ζήσε γι’ αυτήν, πέθανε γι’ αυτήν και θα βρεις ευτυχία που ποτέ δεν
είχες σκεφτεί ότι θα μπορούσε να είναι δική σου.
Η φροντίδα του βυζαντινού κράτους για τη διάδοση του χριστιανισμού στους σλαβικούς λαούς των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης πάτα εδώ
σχετίζεται :
με την προσπάθεια του Βυζαντίου να αυξήσει την πολιτική του επιρροή στους λαούς που εκχριστιανίζονταν,
να επεκτείνει την πολιτιστική του ακτινοβολία, καθώς η διάδοση της ορθοδοξίας συνδυαζόταν με τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού και του βυζαντινού τρόπου ζωής, τουλάχιστον στις ανώτερες τάξεις των λαών που δέχονταν το μήνυμα του χριστιανισμού από τους βυζαντινούς ιεραποστόλους,
με τον τρόπο αυτό αυξανόταν το διεθνές γόητρο τόσο του βυζαντινού κράτους , όσο και του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης,
η προσπάθεια εκχριστιανισμού ανταποκρινόταν επίσης στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν το ρόλο του ο βυζαντινός αυτοκράτορας : ως οικουμενικός μονάρχης και θεματοφύλακας της ορθόδοξης πίστης είχε καθήκον να φροντίσει για τη διάδοσή της και στους άλλους λαούς, ώστε η ανθρωπότητα να ενωθεί υπό μια κοινή οικουμενική θρησκεία.
Ο Καβάφης, έχοντας επίγνωση της ιδιαιτερότητάς του και κινούμενος συχνά έξω από τις συμβάσεις και τα όρια της κοινωνικής του τάξης, επιχειρεί να δώσει με το ποίημά του μια ηθική στάση ζωής. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να ενδίδει στη δύναμη της συνήθειας και στις πιέσεις του κοινωνικού περιβάλλοντος. Δεν πρέπει να εξομοιώνεται με τους πολλούς , θυσιάζοντας την ατομικότητά του.Οφείλει, στο βαθμό που μπορεί , να διατηρεί την ανεξαρτησία και την ακεραιότητά του- πράγμα δύσκολο , όπως ομολογεί σε ένα άλλο ποίημά του ο Καβάφης, καθώς συχνά, χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε, οι άλλοι/ ο κοινωνικός περίγυρος μάς εγκλωβίζουν σε τείχη που χτίζουν γύρω μας. Εμείς, ανυποψίαστοι και με αδύναμη θέληση, δεν αντιδράμε έγκαιρα, δεν υπερασπιζόμαστε την ατομική ελευθερία και τη διαφορετικότητά μας.
'' Τα τείχη ''
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.
Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·
διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.
Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Η προτροπή της αντίστασης στην αλλοτρίωση και την ισοπέδωση της προσωπικότητας του ατόμου εκφράζεται με μια σειρά από προτρεπτικές και αποτρεπτικές υποτακτικές που ενισχύουν το διδακτικό τόνο του ποιήματος.
ΙΔΕΕΣ – ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Η προσωπική ελευθερία και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου
Ο Καβάφης στο παραινετικό αυτό ποίημα
προτείνει έναν κώδικα συμπεριφοράς στην ατομική και κοινωνική ζωή.
Συμβουλεύει τον νοερό αποδέκτη του ποιήματος να διασφαλίσει
την προσωπική του ελευθερία και να υπερασπιστεί την αξιοπρέπειά του μέσα
στην κοινωνική ζωή, όσο αυτό είναι δυνατό («όσο μπορείς»). Ο ποιητής
γνωρίζει ότι ο πλήρης έλεγχος της προσωπικής ελευθερίας του ανθρώπου,
μέσα στην καθημερινή «συνάφεια» και «στις κινήσεις και ομιλίες», που
απαιτεί η κοινωνική ζωή, είναι μάλλον ανέφικτος (=ακατόρθωτος). Ωστόσο,
στο μέτρο του δυνατού, ο άνθρωπος πρέπει να αγωνιστεί για να προφυλάξει
τον εαυτό του από
- τη μαζοποίηση (το να αφομοιωθεί δηλαδή από το πλήθος και να έχει την ψυχολογία της μάζας)
- την αλλοτρίωση (το να αποξενωθεί από τον βαθύτερο εαυτό του, τις ανάγκες του και τις ιδέες του)
- τον συμβιβασμό και την υποταγή στον συρμό και στη μόδα της εποχής
- το ανούσιο των ρηχών και επιφανειακών κοινωνικών σχέσεων και συναναστροφών
- το φαίνεσθαι. Να προσπαθεί να «είναι» και όχι να «φαίνεται». Να έχει σχέσεις ουσιαστικές και όχι επιφανειακές.
- τη χωρίς μέτρο διασκέδαση που
είναι φυγή από την πραγματικότητα και τα προβλήματά του και δεν
προσφέρει ουσιαστική διέξοδο
Για να το καταφέρει αυτό πρέπει να καλλιεργηθεί πνευματικά και να ενδυναμωθεί ψυχικά.
Κίνδυνος: Η ξένη και φορτική ζωή του αλλοτριωμένου ανθρώπου (τελευταίος στίχος)
Ο ποιητής προειδοποιεί τον νέο της
εποχής του (είναι όμως εξαιρετικά επίκαιρο και στην εποχή μας), αλλά και
τον ίδιο του τον εαυτό, για τον κίνδυνο να νιώσει τη ζωή του «ξένη» και
«φορτική» (αποξένωση, απέχθεια). Περιγράφει στην ουσία τον αλλοτριωμένο
άνθρωπο, ο οποίος αισθάνεται ξένος προς τον εαυτό του και το περιβάλλον
του. Η συμμόρφωση του ανθρώπου σε ξένες αξίες και ανούσιες σχέσεις, οι
οποίες προσωρινά μόνο είναι ευχάριστες, στο τέλος όμως
καταντούν ανυπόφορες και έχουν ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση από την
προσωπική αλήθεια του καθενός. Ο Καβάφης μέσα από το παραινετικό του
ποίημα συμβουλεύει τον αποδέκτη του να διατηρεί όσο μπορεί τα προσωπικά
του πιστεύω και την προσωπική του στάση ζωής, να μπορεί να αναγνωρίζει
τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες του. Μόνο τότε θα
είναι αξιοπρεπής, ολοκληρωμένος, αυθεντικός-αληθινός ως προς τον εαυτό
του και με εσωτερική ισορροπία.
Οι κοινωνικές εκδηλώσεις που ευτελίζουν τη ζωή του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος ευτελίζει τη ζωή του ,όταν
επιτρέπει στον εαυτό του να γίνει ένα με τη μάζα, όταν δημιουργεί ρηχές
κοινωνικές σχέσεις και συναναστροφές και εκθέτει τον εαυτό του σε
ανούσιες κοινωνικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται μόνο για το
«φαίνεσθαι». Οι χωρίς μέτρο διασκεδάσεις και συναναστροφές, η υποταγή
στις επιταγές της μόδας, οι ανούσιες επαφές αλλοτριώνουν και καταντούν
ευτελή και ξένη τη ζωή μας.''
Για μια εκτενέστερη ανάλυση του ποιήματος πάτα εδώ
Το ποίημα μπορεί να συνεξεταστεί με τα παρακάτω παράλληλα κείμενα :
ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ Εδώ στου δρόμου τα μισά έφτασε η ώρα να το πω Άλλα είν' εκείνα που αγαπώ γι' αλλού γι' αλλού ξεκίνησα
Στ' αληθινά στα ψεύτικα το λέω και τ' ομολογώ Σαν να 'μουν άλλος κι όχι εγώ μες στη ζωή πορεύτηκα
Όσο κι αν κανείς προσέχει όσο κι αν τα κυνηγάΠάντα πάντα θα 'ναι αργά δεύτερη ζωή δεν έχει. Από την ποιητική συλλογή
'' Τα ρω του έρωτα'' του
Οδ. Ελύτη
[Αγαπάς για ν' αγαπάς]
''Αυτή
την ιστορία τη λέω πάντα, την έχω γράψει και πολλοί από σας την έχετε
ακούσει χιλιάδες φορές, μ' αρέσει όμως τόσο πολύ. Στο μάθημα της Αγάπης
ένα κορίτσι είπε ένα βράδυ: «Ξέρω γιατί απελπίζομαι τόσο συχνά. Είναι
γιατί θέλω να με αγαπούν όλοι κι αυτό δεν είναι ανθρωπίνως δυνατόν. Θα
μπορούσα να είμαι το πιο ζουμερό, το πιο γευστικό, το πιο συναρπαστικό
ροδάκινο του κόσμου και να προσφέρομαι σε όλους. Υπάρχουν όμως άνθρωποι
που είναι αλλεργικοί στα ροδάκινα. Αυτοί θα θελήσουν ίσως να γίνω
μπανάνα». Πόσο συχνά δε γινόμαστε μπανάνες για άλλους, που θέλουν
ροδάκινα! Τι θλιβερή φρουτοσαλάτα. Είναι προτιμότερο να πεις στον άλλο:
«Λυπάμαι πολύ που δεν μπορώ να είμαι μπανάνα, θα το 'θελα πολύ να
ήμουνα μπανάνα για σένα. Βλέπεις όμως, είμαι ροδάκινο».
Και ξέρετε τι θα συμβεί; Αν περιμένετε αρκετά, θα βρείτε κάποιον που
του αρέσουν τα ροδάκινα. Και μετά θα μπορείτε να ζήσετε σαν ροδάκινο κι
όχι σαν μπανάνα. Σκεφτείτε χάσιμο ενέργειας που έχει κανείς
προσπαθώντας να γίνει μπανάνα όταν είναι ροδάκινο!
«Όταν αγαπάς, κινδυνεύεις να μην έχει ανταπόκριση η αγάπη σου». Δεν είναι κακό αυτό. Αγαπάς για ν' αγαπάς, κι όχι για να πάρεις ανταπόδοση – αυτό δεν είναι αγάπη.
«Όταν
ελπίζεις, κινδυνεύεις να πονέσεις». Και «Όταν δοκιμάζεις, κινδυνεύεις
να αποτύχεις». Κι όμως πρέπει να ρισκάρεις, γιατί η μεγαλύτερη ατυχία
στη ζωή είναι να μη ρισκάρεις τίποτε. Όποιος δε ρισκάρει τίποτε, δεν
κάνει τίποτε, δεν έχει τίποτε και δεν είναι τίποτε. Μπορεί ν' αποφεύγει
τον πόνο και τη λύπη, αλλά δε μαθαίνει, δε νιώθει, δεν αλλάζει, δεν
αναπτύσσεται, δε ζει και δεν αγαπά. Είναι δούλος αλυσοδεμένος με τις
βεβαιότητες και τους εθισμούς του. Έχει ξεπουλήσει το μεγαλύτερο αγαθό
του, την ατομική του ελευθερία. Μόνο ο άνθρωπος που ρισκάρει είναι
ελεύθερος''.
Λέο Μπουσκάλια, Να ζεις, ν' αγαπάς και να μαθαίνεις, μτφρ. Μαρίνα Λώμη, εκδ. Γλάρος, 1988
Το ποιητικό κείμενο επικεντρώνεται στην αλλοτρίωση του εαυτού μας και τον αποπροσανατολισμό από αυτά που πραγματικά αγαπάμε και επιθυμούμε μέσα στην πίεση της καθημερινότητας. Το φιλοσοφικό κείμενο του Λ. Μπουσκάλια συνιστά στους νέους μια στάση ζωής που προσομοιάζει στις παραινέσεις του Καβάφη: για να αγαπηθείς ουσιαστικά, πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και να προβάλλεις τον αληθινό σου εαυτό, χωρίς να επιζητάς το θαυμασμό και την αποδοχή των πολλών με κάθε κόστος.
πάτα εδώ , μαθητές μιλούν για καβαφικά ποιήματα...
H Θάλασσα είναι πρωταγωνίστρια στο σκιαθίτικο διήγημα του Αλ. Παπαδιαμάντη '' Το αγνάντεμα'' . Αυτή είναι που ορίζει τη μοίρα των αντρών και των γυναικών στο μικρόκοσμο κάθε ναυτικής κοινωνίας. Η θάλασσα οδηγεί τους τολμηρούς ναυτικούς στο δρόμο της αναζήτησης του πλούτου και της περιπέτειας. Αλλά και τους αναγκάζει - με πόση δυσκολία!- να κόβουν στην αρχή κάθε άνοιξης τον ομφάλιο λώρο που τους συνδέεει με τα σπίτια και τις οικογένειές τους , όταν γίνονται οι ετοιμασίες των πληρωμάτων για την έναρξη των ναυτικών ταξιδιών που οδηγούν στα επικίνδυνα περάσματα του Εύξεινου Πόντου και της Μαύρης Θάλασσας τα ιστιοφόρα πλοία της εποχής...
Η ίδια εποχή ορίζει την αρχή της νέας δοκιμασίας για τις γυναίκες των ναυτικών. Η υλική άνεση του βίου τους - που καθρεφτίζεται στην κομψότητα της εμφάνισης και στον πλούτο των σπιτικών τους - είναι ακριβά πληρωμένη με αγωνία, πόνο και δάκρυα, καθώς ζουν με το φόβο της απώλειας των αγαπημένων τους.
Αυτόν τον πόνο έρχεται να ελέγξει και να μετριάσει η τελετουργία της αναχώρησης και του αποχαιρετισμού των ναυτικών , όπως την παρουσιάζει με περιγραφική δύναμη και ψυχογραφική διείσδυση ο Παπαδιαμάντης στο αγνάντεμα.Οι γυναίκες των ναυτικών τηρούν με ευλάβεια το εθιμοτυπικό του αγναντέματος, γεγονός που ενισχύει το αίσθημα συντροφικότητας και αλληλεγγύης ανάμεσά τους.
Αλλά και η παρηγοριά που δίνουν η θρησκευτική πίστη , τα τάματα και οι προσευχές αλλά και η τελετή του αγιασμού των υδάτων τα Θεοφάνεια ,
καλλιεργούν την ελπίδα ότι ο Θεός και η Παναγιά θα δαμάσουν τα κύματα. Και οι παρακλήσεις των γυναικών στρέφονται και στην ίδια τη θάλασσα, που λειτουργεί πολλαπλά και ανταγωνιστικά : είναι πηγή πλούτου αλλά και πιθανή απειλή που ''κλέβει'' τις ζωές των αγαπημένων τους.
Η αγωνία και ο πόνος του αποχωρισμού πρέπει όμως να εκφράζονται συγκρατημένα, η θλίψη να μην ξεπερνάει το μέτρο . Αυτό διδάσκει ο μύθος της Φλανδρώς που η μεγάλη θλίψη της θύμωσε τη θάλασσα, σήκωσε φουρτούνα και έπνιξε τον αγαπημένο άντρα της μικροπαντρεμένης. Και ο μύθος με το αλληγορικό του νόημα επιστρατεύεται για να παρηγορήσει τις γυναίκες που αγναντεύουν τα καράβια που αναχωρούν , αλλά και για υπευθυμίσει το χρέος τους : να αγαπούν , να θυμούνται και να καρτερούν υπομονετικά το γυρισμό των αντρών τους.
Με τέχνη ο συγγραφέας συνδυάζει την αρχαία με τη νεοελληνική παράδοση και υπογραμμίζει τους διαφορετικούς κοινωνικούς ρόλους του άντρα και της γυναίκας στα πλαίσια της ναυτικής κοινωνίας, που βρίσκεται σε μια καθημερινή συνομιλία με τη θάλασσα, τις προκλήσεις και τους καημούς της ....
Με τη μαστοριά της τέχνης του ο Παπαδιαμάντης πέτυχε
να κλείσει μέσα στο μικρόκοσμο του νησιού του το
διαχρονικό δράμα της ζωής των ναυτικών και των γυναικών τους, που όσο κι αν έχουν αλλάξει οι συνθήκες, παραμένει επίκαιρο.
Μαρτυρίες για τις σύγχρονες δυσκολίες του ναυτικού επαγγέλματος
«Ουσιαστικά οι ναυτικοί δεν έχουν σπίτι αφού τον
περισσότερο χρόνο είναι στη θάλασσα. Ευτυχώς βέβαια τα ηλεκτρονικά μέσα είναι
ανεπτυγμένα πλέον και υπάρχει μια καλύτερη επαφή σε σχέση με παλαιότερα. Πρέπει
όμως να λάβει υπόψη του κανείς ότι το να λείπει 7 και 8 μήνες από το σπίτι
είναι ένα σοβαρό πρόβλημα», υπογράμμισε ο κ. Χουρδάκης και πρόσθεσε ότι γι'
αυτό τον λόγο έχει καθιερωθεί μετά το πρώτο εξάμηνο των σπουδών, οι φοιτητές να
πραγματοποιούν το πρώτο τους μπάρκο για να βιώσουν τις δυσκολίες που
αντιμετωπίζει ένας ναυτικός''.
''Ενοτητα ΚΑΙΡΟΣ
Οπως παντου (π.χ. Αιγαιο) στους Ωκεανους αναλογα την εποχη εχει καιρους.
Αν π.χ. ταξιδευεις Καναδα χειμωνα , θα κουνηθεις καλα. Αυτο ειναι συνηθειο....
Τις πρωτες φορες φοβομαστε και «τα βγαζουμε» , μετα ομως απο κανα 2 κουνηματα
ημαστε ΟΚ!!
Δεν ειναι επικινδυνο οταν μιλαμε για καλοσυντηρημενα πλοια. Extreme καταστασεις ομως
συνανταμε ολοι, και ο Πλοιαρχος αναλαμβανει να τις αποφυγει (βλεπε τυφωνες
κτλ). Αυτα ειναι τα επικινδυνα.
Σε γενικες γραμμες αν εξαιρεσουμε την αναγουλα στην αρχη, ο κακος καιρος
κουραζει , αλλα συνηθιζεται και δεν ειναι «επικινδυνος» με την στενη εννοια.
Μεγαλα προβληματα αντιμετωπιζουν παλαια ηΆ κακοσυντηρημενα βαπορια.
Τα μεγαλα πλοια ειναι πιο ανετα και δεν μπαλατζαρουν ευκολα , ιδιατερα αν ειναι
φορτωμενα.
Ενοτητα ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Η μονη πραγματικη δυσκολια του επαγγελματος ειναι η μοναξια που μπορει να σου
δημιουργησει η απουσια απο το σπιτι σου για 6 (με την συμβαση) μηνες.Σου λειπει
(ισως) οικογενεια , σχεση και παει λεγοντας.
Αν μπορει καποιος να αναταπεξελθει σε αυτο ειναι παρα πολυ καλα.
Η μονοτονια , η ελλειψη διαφορετικου κοσμου για συζητηση ειναι και αυτο ενα
μειον.'' Περισσότερα ... πάτα εδώ
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε το 1851 στη Σκιάθο. Πατέρας
του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και μητέρα του η Γκιουλώ
(Αγγελική) Αλεξάνδρου Μωραΐτη από αρχοντική οικογένεια του Μυστρά. Για
οικονομικούς λόγους διέκοψε πολλές φορές τις εγκύκλιες σπουδές του και
τελικά πήρε το απολυτήριο του Γυμνασίου το 1874 και γράφτηκε στη
Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών χωρίς να πάρει ποτέ το πτυχίο.
Όπως
προκύπτει από το σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμά του, ο Παπαδιαμάντης
από πολύ νωρίς (1868), σε ηλικία μόλις δεκαοκτώ χρονών επιχείρησε
ανεπιτυχώς να γράψει μυθιστόρημα. Η πρώτη εμφάνισή του στα Γράμματα
έγινε με το μυθιστόρημα Η Μετανάστις, που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Νεολόγος Κωνσταντινουπόλεως το 1879 και συνέχισε με το Οι έμποροι των εθνών(1882-83) και Η γυφτοπούλα (1884). Στα πρώτα του αυτά έργα ακολουθεί τα πρότυπα των ιστορικών μυθιστορημάτων, για να στραφεί τελικά στο ηθογραφικό διήγημα, το οποίο καλλιέργησε για μια εικοσιπενταετία. Η νουβέλα του Χρήστος Μηλιόνης, που ακολούθησε και δημοσιεύτηκε στην Εστία το 1885, θεωρήθηκε ως μετάβαση του συγγραφέα από το ιστορικό μυθιστόρημα στο ηθογραφικό διήγημα.Την ουσιαστική όμως στροφή στο ηθογραφικό διήγημα θα την πραγματοποιήσει με Το χριστόψωμο (1887).
Από
το 1881 χρησιμοποιεί για πρώτη φορά το επώνυμο Παπαδιαμάντης, που
προέρχεται από το όνομα του πατέρα του παπα-Αδαμαντίου. Το πρωτότυπο
λογοτεχνικό του έργο αποτελείται από μυθιστορήματα, διηγήματα και λίγαποιήματα με θρησκευτικό περιεχόμενο.Από το έργο του ξεχωρίζουν τα σκιαθίτικα διηγήματα,
μερικά από τα οποία αναγνωρίστηκαν ως αριστουργήματα της πεζογραφίας
μας. Οι ήρωές του, ταπεινοί βοσκοί, κοπέλες, εμποράκοι, ηλικιωμένες
χήρες, ναύτες και καπετάνιοι ιστιοφόρων πλοίων, συγκροτούν έναν κόσμο
στον οποίο συνυπάρχουν η καλοσύνη, η αθωότητα αλλά και η κακία και ο
φθόνος. Η γλώσσα του, προσωπική και ιδιότυπη, είναι επηρεασμένη από τη γλώσσα της Εκκλησίας και της υμνογραφίας. Στα διηγήματά του χρησιμοποιεί το ρεαλισμό για να απεικονίσει έναν κόσμο σκληρό, που υποφέρει από τη φτώχεια και τη δυστυχία. Σε πολλά όμως από αυτά επικρατούν τα λυρικά στοιχεία και ποιητές όπως ο Ελύτης έχουν κάνει λόγο για τη «μαγεία του Παπαδιαμάντη». Αντλώντας
από τον Όμηρο, τους αρχαίους συγγραφείς, τους Πατέρες και τους
υμνογράφους της Εκκλησίας και έχοντας αποθησαυρισμένη μέσα του την
ιδιωματική γλώσσα των ηρώων του, κατορθώνει, χάρη στη σπάνια γλωσσική
του ευαισθησία, να συνδυάζει την ποιητικότητα της καθαρεύουσας γλώσσας του, που αποτελεί το βασικό όργανο της αφήγησης και των περιγραφών, με τη ζωντανή, φωνογραφική σχεδόν, αποτύπωση του προφορικού λόγου.
Ανάμεσα στα εκλεκτά του διηγήματα ανήκει Το μοιρολόγι της φώκιας,
όπου θαυμάζει κανείς τις σκηνοθετικές ικανότητες του συγγραφέα. Ηρωίδα
εδώ είναι η μικρή Ακριβούλα που, δίχως να θέλει, χάνεται μέσα στα
κύματα, μοιρολογιέται από μια φώκια, ενώ ο κόσμος συνεχίζει να
λειτουργεί εξακολουθητικά σαν άψυχη μηχανή: ο βοσκός παίζει το σουραύλι
του, η γιαγιά του παιδιού, η γριά-Λούκαινα ανεβαίνει το μονοπάτι
αγνοώντας το φοβερό περιστατικό και η γολέτα βολτατζάρει στο λιμάνι. Από τα διηγήματά του ξεχωρίζουν επίσης τα Στο Χριστό στο Κάστρο, Όνειρο στο κύμα, Ο ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου, Τα ρόδινα ακρογιάλια.
Ο Παπαδιαμάντης σηματοδοτεί με τη στροφή του από τα ιστορικά μυθιστορήματα στα διηγήματά του τη μετάβαση από το ρομαντισμό στον κοινωνικό ρεαλισμό. Τα διηγήματά του, με ήρωες και υποθέσεις αντλημένες κυρίως από το μικρόκοσμο της Σκιάθου- που ήταν πάντα η πατρίδα της ψυχής του- αλλά και από την κοινωνική πραγματικότητα της Αθήνας, δείχνουν έναν συγγραφέα ευαίσθητο αλλά και ενήμερο για τις κοινωνικές μεταβολες που χαρακτηρίζουν την εποχή του. Αλλά και γεμάτο αγάπη για τον πάσχοντα άνθρωπο , που παλεύει συχνά αβοήθητος να επιβιώσει, θύμα της φτώχειας και της ανέχειας, αλλά και των κοινωνικών συμβάσεων και προκαταλήψεων που ταλανίζουν και την κοινωνία του νησιού του. Ποιοι είναι οι ήρωες στα σκιαθίτικα διηγήματα του Αλ. Παπαδιαμάντη;
Ο Παπαδιαμάντης αναγνωρίζει την παρουσία του κακού στον κόσμο σε όλες τις εκφάνσεις του και τις εγκληματικές μορφές του. Δεν παρουσιάζει έναν αγροτικό κόσμο εξωραϊσμένο , με τη νοσταλγική ματιά του λόγιου που ζει μακριά από την ιδιαίτερη πατρίδα του και θέλει να αναδείξει την ομορφιά των γνήσιων ελληνικών ηθών και του παραδοσιακού τρόπου ζωής. Ο μικρόκοσμος της Σκιάθου μετατρέπεται σε ένα ολόκληρο σύμπαν όπου παρατηρούμε να ανθίζουν - μέσα από τις αφηγήσεις ιστοριών των ντόπιων κατοίκων - όλες οι ποιότητες της ανθρώπινης ψυχής. Η ζήλεια, ο ανταγωνισμός, η σκληρότητα, η προκατάληψη , η κοινωνική αδικία και ανισότητα , δηλαδή και εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες, τρέφουν το κακό και τις διάφορες , κάποτε ακραίες, εκδηλώσεις του, όπως στην περίπτωση της εμβληματικής Φόνισσας.
Το πιο πολυσυζητημένο έργο του όμως είναι η Φόνισσα
(1903). Η ηρωίδα, η Χαδούλα, η λεγόμενη Φράγκισσα ή Φραγκογιαννού,
ανακεφαλαιώνοντας τη ζωή της βλέπει ότι τίποτε άλλο δεν έκανε παρά να
υπηρετεί τους άλλους. Σκλάβα των γονιών, του συζύγου της και τώρα των
παιδιών και των εγγονών της φτάνει στο σημείο του παραλογισμού και άρχισε «να ψηλώνει ο νους της». Αποτέλεσμα ήταν να πνίγει
μικρά κορίτσια, πιστεύοντας ότι έτσι απαλλάσσει τα ίδια και τις
οικογένειές τους από τη φτώχεια και τα βάσανα. Στο τέλος η ηρωίδα
πνίγεται στην προσπάθειά της να ξεφύγει από τους χωροφύλακες που την
καταδιώκουν, «εις το ήμισυ του δρόμου μεταξύ θείας και ανθρώπινης
δικαιοσύνης». Με ωμό τρόπο, που ξεπερνά το ρεαλισμό και φτάνει στο νατουραλισμό, ο συγγραφέας περιγράφει τις σκηνές των φόνων. Ταυτόχρονα, με ιδιαίτερη λεπτομέρεια ψυχογραφεί
τη φόνισσα και τις ψυχολογικές της διακυμάνσεις, δείχνοντας πως η
διαταραχή της την οδηγεί να πιστεύει ότι οι πράξεις της είναι θέλημα
Θεού.
Ξεπερνώντας τα όρια της ηθογραφίας, ο Παπαδιαμάντης σκιαγράφησε χαρακτήρες με τεράστια ψυχογραφική δύναμη, χάρη και στην ευρυμάθειά του και στην λεπτή του παρατηρητικότητα.
Η φύση επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη. Η φύση του νησιού του σε πολλά διηγήματά του συμμετέχει στα πάθη του ανθρώπου και ζωοποιείται κατοικούμενη από νεράιδες και στοιχειά. Αξιοιποιώντας παγανιστικά στοιχεία των πλούσιων παραδόσεων του λαού μας , ο συγγραφέας συνθέτει ένα φυσικό κόσμο ονειρικής ομορφιάς. Όπως εξομολογείται και ο ίδιος, πρόθεσή του ήταν μέσα από το έργο του να υμνήσει το Χριστό, να προβάλλει το κάλλος της φύσης και να παρουσιάσει με στοργή τα γνήσια ελληνικά ήθη.
Στην προσπάθειά του να αποδώσει με διάθεση σχεδόν ερωτική το φυσικό κάλλος, συνθέτει περιγραφές διάφορων τόπων της σκιαθίτικης εξοχής με αξεπέραστη λυρική ομορφιά. Τότε είναι που η γλώσσα του αποκτά ποιητικές διαστάσεις, καταργώντας συχνά τα συμβατικά όρια ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία.
Η ευαισθησία του συγγραφέα απέναντι στο φυσικό κόσμο συνδυάζεται με την αγάπη του για το γυναικείο κάλλος. Στα διηγήματά του εμφανίζονται νεαρά κορίτσια με όλη τη χάρη, την αθωότητα αλλά και τον αισθησιασμό του φύλου και της ηλικίας τους. Ο περιγραφές του γυναικείου , όπως και του φυσικού κάλλους, αποκτούν μια διάσταση λυρική και ονειρική, όπως της Μοσχούλας στο '' Όνειρο στο κύμα''. Ο έρωτας από τη μεριά των ανδρών είναι συναίσθημα βασανιστικό και παραμένει ανεκπλήρωτος , ενώ συχνά γίνεται αιτία της ηθικής και κοινωνικής έκπτωσης του ήρωα.
Το έργο του Παπαδιαμάντη αγαπήθηκε
πολύ στον καιρό του. Σε μια περίοδο γλωσσικών φανατισμών γίνεται
αποδεκτό και από τους πιο φανατικούς δημοτικιστές. Ανάμεσά τους
ξεχωρίζει ο Παλαμάς, που από τους πρώτους εκφράστηκε με τα θερμότερα
λόγια. Η κριτική, που αρχίζει με τον ανεπιφύλακτο ύμνο του Παλαμά, θα
φτάσει ως την επιφύλαξη και την άρνηση (Κ. Θ. Δημαράς, Παν. Μουλλάς, Η.
Tonnet). Ο Τέλλος Άγρας θεωρεί τη γλώσσα του ως «τελευταία άνθηση της
καθαρεύουσας στα ελληνικά γράμματα», ενώ ο Ελύτης επισημαίνει τον
λεξιλογικό του πλούτο «που κινητοποιεί για να ζωντανέψει τους μύθους
του, θησαυρισμένος από απανωτά στρώματα παιδείας». Με την πάροδο του
χρόνου και ιδίως την τελευταία εικοσαετία πληθαίνουν οι μελέτες γύρω από
το έργο του, που στην πλειοψηφία τους βλέπουν τον Παπαδιαμάντη ως τον σημαντικότερο πεζογράφο της γενιάς του.
Ο Παπαδιαμάντης εκτός από διηγήματα έγραψε και λιγοστάποιήματα στα οποία άλλοτε χρησιμοποίησε καθαρεύουσα και άλλοτε δημοτική. Τα ποιήματά του υστερούν σημαντικά
σε σχέση με τα διηγήματά του, αφού δεν κατάφερε να δώσει σ’ αυτά την
ποιητική πνοή που χαρακτηρίζει τα περισσότερα διηγήματά του.
Διακρίνονται πάντως για τη γνώριμη ατμόσφαιρα που διέπει το πεζογραφικό
του έργο, καθώς είναι εμπνευσμένα από σκιαθίτικα μοναστήρια και ξωκλήσια
με έντονο το φυσιολατρικό αίσθημα.
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ...
ΑΠΟΨΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΑΛ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
''... Αυτός ο
συνδυασμός γλωσσικής επιδεξιότητας και βαθιάς γνώσης της ελληνικής
υπαίθρου, όπως και οι πολυάριθμες και ακριβείς αναφορές στα τελετουργικά
της Ορθοδοξίας, ανέδειξαν αυτό τον επιφυλλιδογράφο σε «εθνικό»
συγγραφέα. Οι Έλληνες αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στο έργο του, που
αποτελεί αντικείμενο πραγματικής λατρείας.''
Tonnet Nenri ,'' Ιστορία του ελληνικού μυθιστορήματος''.
'' ... Πραγματικά, ό, τι αποτελεί την ιδιαίτερη γοητεία του είναι η λυρική και η
μυστική δόνηση από το μεταφυσικό του υπόβαθρο. Αν και η πεζογραφία του
κινείται κατά το μεγαλύτερο μέρος της σε ηθογραφικά πλαίσια, και
μολονότι δε λείπουν οι κουραστικές επαναλήψεις των ίδιων μοτίβων και τα
ελαττώματα στη σύνθεση και στη δομή, καταφέρνει να τα εξουδετερώνει
συνήθως όλα τούτα, νομοθετώντας δικά του αξιολογικά κριτήρια με το μέτρο
που μετρά ο ίδιος τον κόσμο, πράμα που δε μπόρεσαν ή δε θέλησαν να
διαγνώσουν oι επικριτές του. Κάτω απ' το ηθογραφικό του πλαίσιο, κρύβει
έναν βαθύ ψυχογράφο, έναν ηθολόγο κι έναν άριστο κοινωνικό παρατηρητή. Η
ειρωνεία και το χιούμορ του, εξ άλλου, οι ποιητικές του παρεκβάσεις, το
ταραγμένο του υπόστρωμα παρουσιάζουν διαρκώς εκπλήξεις, δημιουργούν
κυματισμούς κι ανοίγονται σε απροσδόκητο βάθος και σε προεκτάσεις, που
δε μας αφήνουν με την πρώτη ματιά να υποψιαστούμε η φαινομενική του
απλότητα και η ηθογραφική του επιφάνεια.»
Στεργιόπουλος Κώστας, '' Ο Παπαδιαμάντης σήμερα''
''...μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι, μολονότι ο Παπαδιαμάντης δημοσίευε
διηγήματα σ' εφημερίδες και περιοδικά για να κερδίσει το ψωμί του,
εντούτοις δεν κατασκεύασε τα έργα του σύμφωνα με τον κώδικα της εποχής
και τις αναγνωστικές προσδοκίες. Οι αποκλίσεις του από τη ρεαλιστική
γραφή που εξυπηρετούν προφανώς το ιδεολογικό του μήνυμα δημιούργησαν
αυτή τη "μαγεία" που δεν μπορούν εύκολα ν' αγγίξουν οι κριτικοί.».
Φαρίνου- Μαλαματάρη , '' Αφηγηματικές τεχνικές στον Παπαδιαμάντη, 1887-1910''.
