'' Φωνές'' του Κ. Π. Καβάφη

 Η  ΜΝΗΜΗ  ΜΕΤΡΙΑΖΕΙ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ...

Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.                                  Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε·                                     κάποτε μες στην σκέψι τες ακούει το μυαλό. Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας — σα μουσική, την νύχτα, μακρυνή, που σβύνει.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

    Ποιητής  του γήρατος, της ανάμνησης και της απώλειας, ο Καβάφης ανακαλεί στη μνήμη του πρόσωπα αγαπημένα που του στέρησαν ο θάνατος, η απόσταση ή οι συγκυρίες της ζωής. Τα χαμένα στη ζωή του ποιητή πρόσωπα συνδέονται με τις ευτυχισμένες αναμνήσεις των παιδικών και νεανικών του χρόνων, με την '' πρώτη ποίηση της ζωής μας'', όπως  χαρακτηρίζει ο ποιητής τη νεότητα.

  '' Η χρήση της λέξης ποίηση δεν είναι και πάλι τυχαία: ποίηση με την έννοια της κατασκευής, του χτισίματος της ζωής και του χαρακτήρα μας αλλά και ποίηση με την έννοια την... ποιητική, της αλήθειας και του γνήσιου συναισθήματος .''

   Οι αγαπημένες μορφές ανακαλώνται στη μνήμη, είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα, είτε ακούσια, είτε εκούσια, είτε με τη δύναμη του μυαλού, είτε με την ελευθερία που προσφέρουν τα όνειρα και οι ελεύθεροι συνειρμοί. Ανακαλώνται όμως όχι ως εικόνες , αλλά ως θελκτικοί ήχοι, ως φωνές αγαπημένες, γιατί:

• η ανθρώπινη ομιλία έχει περισσότερο την ικανότητα να παρηγορεί, να καθοδηγεί και να διδάσκει
• η ανθρώπινη φωνή με τη χροιά και τους επιτονισμούς της είναι το καταλληλότερο μέσο επικοινωνίας, το πιο επιτυχημένο όχημα για να μεταφερθούν τα συναισθήματα που αμοιβαία επενδύθηκαν σε αυτές  τις  σχέσεις  που ακύρωσε ο χρόνος ή ο θάνατος.
• Ή  μάλλον δεν τις  ακύρωσε οριστικά, αλλά εξιδανικευμένες τις  ανακαλούμε και τις  ξαναζούμε, με τη θέρμη της νοσταλγίας που γεννάει το αίσθημα της απώλειας...
• οι φωνές μάς συνδέουν άμεσα με τη μουσική και προσθέτουν στην υποβλητικότητα και τη μουσικότητα του ποιήματος, που είναι επηρεασμένο από το λογοτεχνικό ρεύμα του συμβολισμού.
• Άλλωστε, η μουσική είναι  από τις πιο αρχέγονες  τέχνες που εκφράζουν με τρόπο γνήσιο, λυρικό και υποβλητικό την ανθρώπινη ψυχή...

    Όμως η ανάκληση αυτή στιγμιαία παρηγοριά μπορεί μόνο να προσφέρει στο ποιητικό υποκείμενο που βιώνει βαθιά τον πόνο της απώλειας. Όπως μια υποβλητική μελωδία που μακραίνει και χάνεται σιγά- σιγά στη σιγή της νύχτας, έτσι και οι αγαπημένες φωνές σβήνουν... Το ευτυχισμένο παρελθόν της νιότης για λίγο μόνο επιστρέφει και παρηγορεί με τη γοητεία της ανθρώπινης φωνής . 

    Δεν  επιστρέφει το παρελθόν μόνο για τον ποιητή αλλά και για όλους εμάς . Ο  Καβάφης χρησιμοποιεί α΄ πληθυντικό πρόσωπο , δίνοντας έτσι λιγότερο προσωπικό τόνο στο ποίημά του, για να καταδείξει ότι μιλάει για την καθολική σε όλους τους ανθρώπους λειτουργία της μνημονικής ανάκλησης... 

πάτα εδώ

και εδώ    για μια πληρέστερη ανάλυση του ποιήματος...
      για τη βιογραφία και την εργογραφία του ποιητή...πάτα εδώ