Δ. ΧΑΤΖΗΣ : Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΣΤΟΥ

'' Ο ΚΑΣΠΑΡ ΧΑΟΥΖΕΡ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΗ ΧΩΡΑ''

 από το μυθιστόρημα

'' Το Διπλό Βιβλίο'' του Δημήτρη Χατζή

Το απόσπασμα πραγματεύεται τη μοναξιά του Έλληνα μετανάστη , του Κώστα , που στη δεκαετία του ' 60 βρέθηκε να δουλεύει στο εργοστάσιο μιας γερμανικής πόλης.

   Ξεκινώντας από ένα μικρό ξυλάδικο μιας επαρχιακής πόλης ( του Βόλου) , ήταν υποχρεωμένος να προσαρμοστεί σε έναν περίπλοκο παραγωγικό μηχανισμό - το εργοστάσιο κατασκευής λαμπτήρων- ,  του οποίου αισθάνεται ένα ασήμαντο εξάρτημα. Η απόλυτη εξειδίκευση, η τυποποίηση και ο αυστηρός καταμερισμός της εργασίας κόβουν τον'' ομφάλιο λώρο'' ανάμεσα στον εργάτη και το προϊόν της εργασίας του και αναδεικνύουν το πρόβλημα της αλλοτρίωσης στους σύγχρονους χώρους εργασίας.

    Η αλλοτρίωση του εργάτη συμπληρώνεται με την κοινωνική αποξένωση που βιώνει ο μετανάστης , ο οποίος αφηγείται τη μοναχική του περιπλάνηση στους δρόμους της γερμανικής μεγαλούπολης, στερημένος από το αίσθημα ότι έχει πατρίδα, ότι ανήκει κάπου. Η επιθανάτια επιθυμία του να μη χαραχτεί στον τάφο του κανένα αναγνωριστικό σημάδι που να σηματοδοτεί το πέρασμά του από τη ζωή της πόλης - παρά μόνο η επιγραφή'' ... ο ξενότερος από όλους τους ξένους της πολιτείας των ξένων''  δείχνει την απώλεια της εθνικής και προσωπικής ταυτότητας του ανέστιου οικονομικού μετανάστη. Δεν είναι τυχαίος ο τίτλος, καθώς η ζωή του  μετανάστη παραλληλίζεται με τη δοκιμασία του Κάσπαρ Χάουζερ , με κοινό σημείο τη δυσκολία προσαρμογής στους κώδικες της σύγχρονης κοινωνίας...

 

 Μια σύντομη ανάλυση του λογοτεχνικού κειμένου...πάτα εδώ

     Ο ήρωας  δεν έχει ουσιαστική σχέση επικοινωνίας ούτε και με τους υπόλοιπους Έλληνες μετανάστες, με τους οποίους συναντιέται στο ελληνικό καφενείο της γερμανικής πόλης ή στον κινηματογράφο... Διαπιστώνει ότι η ξενιτιά τους έχει όλους αλλάξει και ότι έχουν γίνει και μεταξύ τους ξένοι. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο ήρωας δε ζει με το όνειρο του νόστου , σε αντίθεση με έναν άλλον ήρωα του ίδιου μυθιστορήματος , το Σκουρογιάννη ( η ιστορία του μπορεί να διαβαστεί ως παράλληλο κείμενο από τα κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄Γ/σιου , με τον τίτλο'' Η τελευταία αρκούδα του Πίνδου'') .Ο Σκουρογιάννης, σε αντίθεση με τον Κώστα, κουβαλάει πάντα μέσα του την πατρίδα της ψυχής του,για να επιστρέψει και να κερδίσει έναν δύσκολο νόστο : να διαπιστώσει τις αλλαγές που έχουν συμβεί στην Ελλάδα που αστικοποιείται βίαια και αλλοτριώνεται από τις παραδόσεις της. Να βιώσει την κοινωνική αποξένωση στο χωριό του, ανάμεσα στους συντοπίτες του, και να επανασυνδεθεί με την πατρική του γη καταφεύγοντας στην αγκαλιά της φύσης.

Για τα προβλήματα ρατσισμού που αντιμετώπισαν οι Έλληνες μετανάστες και τη δυσκολία προσαρμογής τους στην ξένη γη...